30 лет назад, 30 апреля 1991 года, азербайджанские власти начали осуществление операции Кольцо, которую по праву можно назвать одной из самых кровавых и бесчеловечных в истории операций по депортации народов с их исторических земель.

В результате операции, в ходе которой впервые против мирных жителей использовались танки, боевые вертолеты и артиллерия, были опустошены и разрушены сотни армянских сел Северного Арцаха, а также Шаумянского, Гадрутского и Шушинского районов, депортированы десятки тысяч человек, сотни были убиты и взяты в заложники. Судьба многих из них остается до сих пор неизвестной.

Операция «Кольцо» стала очередным проявлением геноцидальной политики Азербайджана и продолжением череды армянских погромов и этнических чисток, совершенных в Сумгаите, Баку, Кировабаде и других армянонаселенных городах и районах Азербайджана, а также в населенных пунктах НКАО и Северного Арцаха в 1988-1991 годах.  

Операция "Кольцо" перевела азербайджано-карабахский конфликт в военную плоскость и привела к последующей полномасштабной агрессии Азербайджана против Республики Арцах, которая продолжается до сих пор.

Военные преступления и грубейшие нарушения норм международного гуманитарного права, совершенные азербайджанскими вооруженными силами в ходе операции "Кольцо", 4-дневной апрельской войны 2016 года и 44-дневной войны осени 2020 года, навязанной Арцаху со стороны Азербайджана при поддержке Турции и наемников из различных террористических группировок, являются свидетельством того, что равнодушие и безнаказанность в отношении преступлений против человечности ведут к их повторению.

Statement by the Foreign Ministry of the Republic of Artsakh on the 30th Anniversary of the Operation ‘Koltso’

30 years ago, on April 30, 1991, the Azerbaijani authorities launched the operation ‘Koltso’ (Ring), which can rightfully be called one of the bloodiest and most inhuman operations on the deportation of peoples from their historical lands.

As a result of the operation, in the course of which tanks, combat helicopters and artillery were employed against civilians for the first time, hundreds of Armenian villages in Northern Artsakh, as well as Shahumyan, Hadrut and Shoushi regions were devastated and destroyed, tens of thousands of people were deported, hundreds were killed and taken hostages. The fate of many of them remains unknown so far.

The operation ‘Koltso’ became yet another manifestation of Azerbaijan's genocidal policy and the continuation of a series of Armenian pogroms and ethnic cleansing committed in Sumgait, Baku, Kirovabad and other Armenian-populated cities and regions of Azerbaijan, as well as in the settlements of the Nagorno Karabakh Autonomous Region and Northern Artsakh in 1988-1991.

The operation ‘Koltso’ transferred the Azerbaijan-Karabakh conflict to a military plane and led to the subsequent full-scale aggression of Azerbaijan against the Republic of Artsakh, which continues up today.

The war crimes and gross violations of international humanitarian law committed by the Azerbaijani armed forces during the operation ‘Koltso’, the 4-day war in April 2016 and the 44-day war in the fall of 2020 imposed on Artsakh by Azerbaijan with the support of Turkey and the participation of mercenaries from various terrorist groups testify that indifference and impunity for crimes against humanity lead to their recurrence.

Արցախի Հանրապետության ԱԳՆ հայտարարությունը "Կոլցո" գործողության 30-րդ տարելիցի կապակցությամբ

30 տարի առաջ՝ 1991 թ. ապրիլի 30-ին, Ադրբեջանի իշխանությունները նախաձեռնեցին "Կոլցո"  (Օղակ) գործողությունը, որն իրավամբ կարելի է համարել իրենց պատմական հողերից ժողովուրդների տեղահանման ամենաարյունահեղ և անմարդկային գործողություններից մեկը։

Գործողության ընթացքում, որի ժամանակ առաջին անգամ քաղաքացիական բնակչության դեմ կիրառվեցին տանկեր, ռազմական ուղղաթիռներ և հրետանի, դատարկվեցին և ավերվեցին Հյուսիսային Արցախի, ինչպես նաև Շահումյանի, Հադրութի և Շուշիի շրջանների հարյուրավոր հայկական գյուղեր, տասնյակ հազարավոր մարդիկ տեղահանվեցին, հարյուրավորները սպանվեցին և գերեվարվեցին։ Նրանցից շատերի ճակատագիրն առ այսօր անհայտ է։

"Կոլցո" գործողությունը դարձավ Ադրբեջանի ցեղասպան քաղաքականության հերթական դրսևորումը և 1988-1991 թթ. Սումգայիթում, Բաքվում, Կիրովաբադում և Ադրբեջանի այլ հայաբնակ քաղաքներում ու շրջաններում, ինչպես նաև ԼՂԻՄ և Հյուսիսային Արցախի բնակավայրերում իրականացված հայկական ջարդերի ու էթնիկ զտումների շղթայի շարունակությունը։

 Այն ադրբեջանա-ղարաբաղյան հակամարտությունը տեղափոխեց ռազմական հարթություն և հետագայում հանգեցրեց Արցախի Հանրապետության դեմ Ադրբեջանի լայնածավալ ագրեսիային, որը շարունակվում է առ այսօր։

"Կոլցո" գործողության, 2016 թ. ապրիլյան պատերազմի և Թուրքիայի ու տարբեր ահաբեկչական խմբավորումներից վարձկանների աջակցությամբ Ադրբեջանի կողմից 2020 թ. Արցախի դեմ սանձազերծված 44-օրյա պատերազմի ընթացքում Ադրբեջանի զինված ուժերի կողմից իրականացված ռազմական հանցագործությունները և միջազգային մարդասիրական իրավունքի նորմերի կոպտագույն խախտումները վկայում են, որ մարդկայնության դեմ ուղղված հանցագործություններն անտարբերության մատնելն ու անպատիժ թողնելը հանգեցնում է դրանց կրկնության։